Θέλετε να μάθετε περισσότερα για την Κλεοπάτρα, την τελευταία από τους Αιγύπτιους Φαραώ; Καταλαβαίνετε τη σχέση που είχε με τον Καίσαρα και μετά με τον Μαρκ Αντώνη; Καταλαβαίνετε τους πολιτικούς λόγους που την οδηγούν στην τραγική αυτοκτονία;
Ήρθατε στο σωστό μέρος: ετοιμάσαμε μια βιογραφία της πιο διάσημης βασίλισσας της Αιγύπτου: της Κλεοπάτρας.
Γεννημένη το 69 π.Χ., η Κλεοπάτρα Ζ΄ Φιλοπάτωρ είναι η τελευταία από τους Φαραώ της Αιγύπτου. Αφού ανέλαβε την εξουσία στην Αίγυπτο με τη βοήθεια του Ιουλίου Καίσαρα, η Κλεοπάτρα ήταν η ερωμένη του έως ότου δολοφονήθηκε το 44 π.Χ. Αργότερα, παντρεύτηκε έναν από τους στρατηγούς του Καίσαρα, τον Μάρκο Αντώνιο.
Θα δούμε μαζί σε αυτό το άρθρο:
- Το ιστορικό πλαίσιο της Αιγύπτου κατά τη γέννηση της Κλεοπάτρας
- Η κατάληψη της εξουσίας από την Κλεοπάτρα με τη βοήθεια του Ιουλίου Καίσαρα
- Οι κατακτήσεις με επικεφαλής την Κλεοπάτρα και τον Μάρκο Αντώνιο
- Ο θάνατος της Κλεοπάτρας μετά τη νίκη του Ρωμαίου στρατηγού Οκταβιανού επί του Μάρκου Αντώνιου
Αφού διαβάσετε αυτό το άρθρο, θα γνωρίζετε τα πάντα για τον Αιγύπτιο ηγεμόνα που ενέπνευσε έναν σημαντικό αριθμό έργων ζωγραφικής, μυθιστορημάτων, θεατρικών έργων και ταινιών.
Ας ξεκινήσουμε χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση!
1) Νεολαία Κλεοπάτρας
Όταν μιλάμε για «Κλεοπάτρα», παραδοσιακά μιλάμε για Κλεοπάτρα Ζ΄ Φιλοπάτωρ. Πράγματι, οι ίντριγκες στις οποίες συμμετείχε δίπλα στον Καίσαρα και τον Μάρκο Αντώνιο της έδωσαν μια πολύ πιο εξέχουσα θέση από τις άλλες έξι Κλεοπάτρα στην αιγυπτιακή ιστορία.
Α) Ιστορικό πλαίσιο (69 π.Χ.)
Η Κλεοπάτρα ανήκει στην 31η δυναστεία των Φαραώ: τη «δυναστεία των Πτολεμαίων» (ή τους «Λαγίδες»). Αυτή η δυναστεία των Πτολεμαίων είναι μια ελληνιστική δυναστεία (δηλαδή, η αρχαία ελληνική δυναστεία ) που ξεκίνησε με την κατάληψη της εξουσίας του Πτολεμαίου Α στην Αίγυπτο. Ο Πτολεμαίος είναι πρώην στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου που διατήρησε τον έλεγχο της Αιγύπτου μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου το 323 π.Χ.
Γεννημένη το 69 π.Χ. , η Κλεοπάτρα Ζ' Φιλοπάτωρ ήταν μία από τις κόρες του φαραώ Πτολεμαίου ΙΒ' . Σήμερα θεωρείται ότι η μητέρα της Κλεοπάτρας ήταν Αιγύπτια εταίρα (και όχι Ελληνίδα εταίρα όπως το έλεγε η παράδοση των Πτολεμαίων). Αυτή η εικασία υποστηρίζεται από το παρατσούκλι της Κλεοπάτρας «Φιλοπάτωρ», που σημαίνει «αυτή που αγαπά τον λαό της».
Αυτό το όνομα θα μπορούσε να προέρχεται από το γεγονός ότι σχετίζεται με τον αιγυπτιακό λαό λόγω της αιγυπτιακής καταγωγής μητέρας της (σε αντίθεση με τα άλλα μέλη της οικογένειάς της που είναι ελληνικής καταγωγής επειδή ο πρόγονός της ήταν ο στρατηγός Πτολεμαίος Α' Σώτερ ).
Χάρτης της κατανομής της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά τον θάνατό του το 323 π.Χ. Όπως φαίνεται, ήταν ο γενάρχης της Κλεοπάτρας Πτολεμαίος Α' που ανέκτησε την Αίγυπτο.
Β) Βερενίκη IV
Η νεολαία της Κλεοπάτρας είναι μάλλον γεμάτη γεγονότα.
Το 58 π.Χ. , όταν η Κλεοπάτρα είναι μόλις 10 ετών, η μόνη νόμιμη κόρη του Πτολεμαίου ΙΒ ', Βερενίκη Δ' , ανατρέπει την τελευταία . Η Βερενίκη Δ΄ κατηγορεί τον Πτολεμαίο ΙΒ΄ για μια σειρά από κακές αποφάσεις που οδήγησαν στο χρέος του αιγυπτιακού κράτους, στη διαφθορά των δημοσίων υπαλλήλων και στην απώλεια της Κύπρου (και ενός τμήματος της Συρίας, που προηγουμένως ανήκαν στην Αίγυπτο. από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία).
Στην αρχή, ο Πτολεμαίος XII δεν κατάφερε να πείσει τον ρωμαϊκό στρατό να τον βοηθήσει να ανακτήσει την εξουσία. Ωστόσο, μέσω του Ρωμαίου πολιτικού Πομπήιου, ο Πτολεμαίος ΙΒ' διέφθειρε τον Ρωμαίο κυβερνήτη της Συρίας, Γαβίνιο, ο οποίος εισέβαλε στην Αίγυπτο το 55 π.Χ. Οι ρωμαϊκές λεγεώνες του Γκαμπίνιου έβαλαν τέλος στη βασιλεία της Βερενίκης Δ' και επανέφεραν τον Πτολεμαίο ΙΒ' στον θρόνο της Αιγύπτου.
Φαραώ και πάλι, ο Πτολεμαίος XII θα ξεκινήσει μια ισχυρή καταστολή των πολιτικών του εχθρών . Αμέσως εκτελεί τη Βερενίκη Δ' και πραγματοποιεί αρκετές σφαγές των υποστηρικτών της κόρης του.
Έτσι, ο Πτολεμαίος ΙΒ' δεν είχε πλέον νόμιμα τέκνα (από Ελληνίδα), και ήταν τα νόθα παιδιά του (όπως η Κλεοπάτρα Ζ') που θα αναλάμβαναν να κυβερνήσουν μετά το θάνατό του.
Γ) Στέψη της Κλεοπάτρας
Το 51 π.Χ., όταν πέθανε ο πατέρας της, σε ηλικία δεκαεπτά ετών, η Κλεοπάτρα πρέπει να μοιραστεί την εξουσία με τον αδερφό και τον σύζυγό της , Πτολεμαίο XIII (σε ηλικία έντεκα ετών).
Η Κλεοπάτρα μιλά πολλές γλώσσες (λατινικά, ελληνικά, αιγυπτιακά και έξι άλλες ανατολίτικες γλώσσες). Μάλιστα, η Κλεοπάτρα είναι από τις λίγες στην οικογένειά της που μιλάει αιγυπτιακά. Πράγματι, αν και μπορεί να φαίνεται περίεργο (για τη δυναστεία που βασιλεύει στην Αίγυπτο), η οικογένειά της μιλάει μόνο ελληνικά και ρωμαϊκά. Η Κλεοπάτρα είναι επίσης μια πολύ καλλιεργημένη γυναίκα χάρη στην περιουσία της οικογένειάς της, η οποία έχει πολλά βιβλία και περγαμηνές.
Φημισμένη ως μεγάλη ομορφιά, παρόλα αυτά τα πάει πολύ άσχημα με τον νεαρό αδερφό της.
Το 53 π.Χ., η Κλεοπάτρα αναγκάστηκε να καταφύγει στη Συρία από φόβο μήπως ο αδερφός της και ο σύζυγός της Πτολεμαίος ΙΓ', καθοδηγούμενη από τους συμβούλους του, θα τη δολοφονούσαν.
2) Κλεοπάτρα και Καίσαρας
Α) Η δολοφονία του Πομπήιου
Το -53, είναι το τέλος της Πρώτης Τριανδρίας (αποτελούμενη από τον Καίσαρα, τον Πομπήιο και τον Κράσσο) που μοιράστηκε την εξουσία στη Ρώμη. Πράγματι, ο θάνατος του Κράσσου κατά τη μάχη των Καρχεών στην Ασία ξύπνησε ολοένα και πιο έντονες εντάσεις μεταξύ Πομπήιου και Καίσαρα που θα πάρουν τη μορφή εμφυλίου πολέμου.
Τον Ιούνιο του έτους -48, ο Ιούλιος Καίσαρας έβαλε τέλος στον εμφύλιο πόλεμο νικώντας τα στρατεύματα του Πομπήιου στη μάχη των Φαρσάλων στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, ο Καίσαρας απονεμήθηκε από τη Ρωμαϊκή Σύγκλητο τον τίτλο του «ιμπεράτορα».
Ο Πομπήιος προσπαθεί να καταφύγει στην Αίγυπτο στην Αλεξάνδρεια με τον Πτολεμαίο XIII της οποίας ήταν φύλακας και δάσκαλος. Ωστόσο, οι σύμβουλοι του Πτολεμαίου ΙΓ' προτείνουν στον τελευταίο να δολοφονήσει τον Πομπήιο για να κερδίσει τις εύνοιες του Καίσαρα.
Ο Καίσαρας είναι το τελευταίο επιζών μέλος της Πρώτης Τριανδρίας, μιας άτυπης συμμαχίας που ιδρύθηκε το 60 π.Χ. που καθιέρωσε μια διαίρεση των εξουσιών της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας μεταξύ τριών ανδρών (Καίσαρας, Πομπήιος και Κράσσος). Έτσι, το 48 π.Χ., ο Καίσαρας προσπάθησε να σφυρηλατήσει νέες συμμαχίες για να παραμείνει σε θέση ισχύος μπροστά στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο.
Όταν ο Καίσαρας φτάνει στην Αίγυπτο και μαθαίνει την είδηση του θανάτου του Πομπήιου, εξοργίζεται. Ωστόσο, ο Καίσαρας ενδιαφέρεται για την Αίγυπτο επειδή διαδραματίζει στρατηγικό ρόλο στον εφοδιασμό της Ρώμης με σιτάρι . Ο Καίσαρας βλέπει έτσι στον έλεγχο της Αιγύπτου ένα μέσο πίεσης στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο που θα επέτρεπε να λιμοκτονήσει η Ρώμη εάν χρειαζόταν.
Β) Η καθιέρωση της Κλεοπάτρας ως μοναδικής ηγεμόνα της Αιγύπτου (48 π.Χ.)
Για να αποκτήσει τον έλεγχο της Αιγύπτου, ο Καίσαρας προσπαθεί να συμφιλιώσει την Κλεοπάτρα και τον Πτολεμαίο XIII καλώντας τους στην Αλεξάνδρεια. Ο Πτολεμαίος ΙΒ', ωστόσο, εμπόδισε την Κλεοπάτρα να φτάσει στον Καίσαρα τοποθετώντας φρουρούς σε όλες τις εισόδους του ανακτόρου του Καίσαρα. Με αυτόν τον τρόπο, ο Πτολεμαίος ΙΓ' ήλπιζε ότι θα μπορούσε να διαπραγματευτεί ελεύθερα με τον Καίσαρα για να αποκτήσει όρους που θα ήταν ευνοϊκοί γι 'αυτόν σε βάρος της Κλεοπάτρας.
Για να φτάσει στον Καίσαρα, η Κλεοπάτρα θα πρέπει να ξεγελάσει τον αδερφό της . Θα κάνει τον εαυτό της να τυλιχτεί σε ένα χαλί και μετά θα κάνει να φέρει αυτό το χαλί από σκλάβους ως δώρο στον Καίσαρα. Ο Πτολεμαίος XIII χάνει έτσι την αποκλειστικότητα των διαπραγματεύσεων με τον Καίσαρα.
Ο Καίσαρας ζητά από τους δύο συζύγους να συμφιλιωθούν και να σεβαστούν τη συν-αντιβασιλεία που ήθελε ο πατέρας τους Πτολεμαίος ΙΒ'. Ο Πτολεμαίος ΙΓ' αρνήθηκε τις επιθυμίες του Καίσαρα και αποφάσισε να πολιορκήσει την Αλεξάνδρεια με στόχο να σκοτώσει τον Καίσαρα και την Κλεοπάτρα τον Νοέμβριο του 48 π.Χ. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πολιορκίας που ο Ιούλιος Καίσαρας και η Κλεοπάτρα (30 χρόνια νεότερη από τον Καίσαρα) έγιναν εραστές.
Στις 15 Ιανουαρίου 47 π.Χ. , ο Πτολεμαίος XIII βρέθηκε πνιγμένος στον Νείλο. Η πολιορκία της Αλεξάνδρειας έφτασε στο τέλος της. Τώρα υποτίθεται ότι δολοφονήθηκε από τις δυνάμεις του Καίσαρα (ένας φυσικός πνιγμός δεν είναι πολύ πιθανή κατάσταση κατά τη διάρκεια μιας πολιορκίας μιας πόλης!).
Έχοντας εμπιστοσύνη στην Κλεοπάτρα, ο Καίσαρας της δίνει την απόλυτη εξουσία στην Αίγυπτο , ενώ της ζητά να παντρευτεί έναν άλλον από τους αδελφούς του, τον Πτολεμαίο XIV, για να συνεχίσει να εμφανίζεται ενώπιον του αιγυπτιακού λαού. Σε αντίθεση με τον προηγούμενο γάμο της, η Κλεοπάτρα είναι πλέον η μόνη που κατέχει πραγματική εξουσία. Στα τέλη του 47 π.Χ., η Κλεοπάτρα και ο Καίσαρας απέκτησαν έναν γιο, τον Πτολεμαίο XV (γνωστός και ως «Καισάριος»).
Η σχέση μεταξύ της Κλεοπάτρας και του Καίσαρα είναι ιδιαίτερα γνωστή χάρη στον 6ο τόμο του Αστερίξ που κυκλοφόρησε το 1968: "Asterix and Cleopatra" (θα επανακυκλοφορήσει το 2002 σε μορφή γαλλικής ταινίας: "Asterix & Obelix: Mission Cleopatra" ).
Το 46 π.Χ., ο Καίσαρας νίκησε τους τελευταίους υποστηρικτές του Πομπήιου. Μπορεί έτσι ελεύθερα να επιστρέψει στη Ρώμη συνοδευόμενος από την Κλεοπάτρα.
Το πάθος που συνδέει τον Καίσαρα και την Κλεοπάτρα θα συνεχιστεί μέχρι την τραγική δολοφονία του Καίσαρα από τους αντάρτες της Δημοκρατίας το -44 (στο οποίο κατηγορούν ότι θέλουν να γίνουν τύραννος).
3) Κλεοπάτρα και Μάρκος Αντώνιος
Α) Ο λόγος της παρουσίας του Μάρκου Αντωνίου στην Ανατολή (39 π.Χ.)
Μετά το θάνατο του Καίσαρα θα ξεσπάσει νέος εμφύλιος πόλεμος. Αυτός ο πόλεμος έφερε τους δολοφόνους του Καίσαρα (κυρίως τον Ρωμαίο στρατηγό Κάσσιο και τον Βρούτο, τον θετό γιο του Καίσαρα) εναντίον των πρώην υποστηρικτών του Καίσαρα που αναζητούσαν εκδίκηση .
Οι πρώην παρτιζάνοι του Καίσαρα, ο Κάιος Οκταβιανός (ο ανιψιός του Καίσαρα), ο Μάρκος Αντώνιος (ένας από τους στρατηγούς του Καίσαρα) και ο Λέπιδος (άλλος από τους στρατηγούς του Καίσαρα) κυνηγούν τον Βρούτο και τον Κάσσιο μέχρι την Ανατολική Μακεδονία.
Εν τω μεταξύ, η Κλεοπάτρα εκμεταλλεύεται τη σύγχυση που εγκαθίσταται στην περιοχή για να ανανεώσει τα όνειρά της για μια «Μεγάλη Αίγυπτο» . Καταλαμβάνει την Κύπρο (που προσαρτήθηκε από τους Ρωμαίους επί βασιλείας του πατέρα της). Επιπλέον, φοβούμενη ότι ο σύζυγός της και ο μικρότερος αδελφός της Πτολεμαίος ΙΔ' θα πολεμούσαν για να πάρουν μέρος της εξουσίας, η Κλεοπάτρα τον έβαλε να δολοφονηθεί το -44.
Το -42, η Κλεοπάτρα στέλνει τα αιγυπτιακά στρατεύματά της και οι ρωμαϊκές δυνάμεις παρέμειναν στην Αίγυπτο για να ενωθούν με τις δυνάμεις των παλαιών παρτιζάνων του Καίσαρα στην Ανατολική Μακεδονία.
Στην Ανατολική Μακεδονία, μετά από δύο μάχες που παραδόθηκαν στους Φιλίππους , ο Κάσσιος και μετά ο Βρούτος αυτοκτονούν με τη σειρά τους μετά τις αντίστοιχες στρατιωτικές ήττες τους την εποχή των δύο αυτών μαχών. Οι νικητές, ο Οκταβιανός, ο Μάρκος Αντώνιος και ο Λέπιδος σχηματίζουν μια «Δεύτερη Τριανδρία».
Μετά το «Σύμφωνο του Misenum» (πόλη στα νότια της ιταλικής χερσονήσου), ο Οκταβιανός, ο Μάρκος Αντώνιος και ο Λέπιδος μοιράζονται την κυριαρχία των εδαφών της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Ο Μάρκος Αντώνιος κληρονομεί την Ανατολή (βλ. χάρτη παρακάτω). Τότε ο Μάρκος Αντώνιος αναλαμβάνει τα παλιά σχέδια του Καίσαρα για την ανατολική κατάκτηση και ετοιμάζεται να εισβάλει στην Παρθία.
Η διαίρεση της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας μεταξύ του Οκταβιανού, του Μάρκου Αντώνιου και του Λέπιδου το 39 π.Χ.
Οι Παρθικές δυνάμεις όντας πολυάριθμες και καλά εκπαιδευμένες, ο Mark Antony αναζητά συμμάχους στην περιοχή. Το 41 π.Χ., κάλεσε τους ηγέτες των Πελατειακών Βασιλείων (δηλαδή των εδαφών υπό το ρωμαϊκό προτεκτοράτο, που περιλάμβανε την Αίγυπτο της Κλεοπάτρας).
Γνωρίζοντας την αγάπη του Μάρκου Αντώνιου για τις μεγάλες γιορτές, η Κλεοπάτρα παρουσιάζεται στον Μάρκο Αντώνιο σε ένα πλουσιοπάροχα επιχρυσωμένο πλοίο. Το πλήρωμά της είναι μεταμφιεσμένο σε νύμφες (οι μικρές ελληνικές γυναικείες θεότητες), νηρηίδες (οι νύμφες των θαλασσών) και δρυάδες (οι νύμφες των δασών).
Μετά τη στρατιωτική συνάντηση που κανόνισε ο Μάρκος Αντώνιος, η Κλεοπάτρα προσκαλεί τον τελευταίο σε ένα υπέροχο συμπόσιο στο σκάφος του. Εδώ ξεκινάει ένας σύνδεσμος μεταξύ της βασίλισσας της Αιγύπτου και του Μάρκου Αντώνιου, ο οποίος θα διαρκέσει 10 χρόνια (σε σύγκριση με 4 χρόνια για αυτόν μεταξύ Κλεοπάτρας και Καίσαρα).
Β) Η κατάκτηση της Κλεοπάτρας
Το χειμώνα -40 η Ανατολή δέχτηκε επίθεση από τους Πάρθους που άρπαξαν τη Συρία και την Κιλικία από τον Μάρκο Αντώνιο. Ο τελευταίος στη συνέχεια σχεδιάζει μια τεράστια αντεπίθεση.
Δυστυχώς, το καλοκαίρι του -40, ο Mark Antony έπρεπε να επιστρέψει στη Ρώμη για να αποφύγει έναν νέο εμφύλιο πόλεμο. Οι υποστηρικτές του και εκείνοι του Οκταβιανού τσακώνονται στη Γερουσία. Η συνάντηση μεταξύ του Μάρκου Αντώνιου και του Οκταβιανού στη Ρώμη καταλήγει σε ένα σύμφωνο που ονομάζεται «Σύμφωνο Ειρήνης του Μπρούντους» (που καταγράφει τον γάμο μεταξύ του Μάρκου Αντώνιου και της αδερφής του Οκταβιανού, Οκταβία).
Ο Mark Antony θα μείνει με την Octavia για τρία χρόνια (μέχρι να επιδεινωθούν οι σχέσεις μεταξύ Mark Antony και Octavian). Κατά τη διάρκεια του χειμώνα του έτους -37, ο Mark Antony επιστρέφει στην Κλεοπάτρα της Αλεξάνδρειας.
Από το -37 έως το -36, η Κλεοπάτρα και ο Μάρκος Αντώνιος ενώνουν τις δυνάμεις τους για να επιτεθούν στους Πάρθους . Ωστόσο, αυτή η επίθεση είναι μια πικρή αποτυχία. Αυτή η αποτυχία οφείλεται σε έναν εξαιρετικά σκληρό χειμώνα που εμποδίζει τους στρατιώτες του Mark Antony να κάνουν ελιγμούς στα βουνά της παρθικής επικράτειας.
Το -36, ο Οκταβιανός στέλνει την Οκταβία και τις δύο κόρες του Μάρκου Αντώνη να ενωθούν με τους τελευταίους στην Αίγυπτο . Ωστόσο, μη δείχνοντας τη θέληση να συμφιλιωθεί με τον Οκταβιανό, ο Μάρκος Αντώνιος ζητά από τη γυναίκα του να επιστρέψει στην Ιταλία πριν φτάσει στην Αλεξάνδρεια όπου ο Μάρκος Αντώνιος μένει με την Κλεοπάτρα.
Στο -36, το Triumvirate διαλύεται . Πράγματι, ο Λέπιδος και ο Οκταβιανός πολέμησαν για τη Σικελία ( που προηγουμένως είχε αναλάβει ο Σέξτος Πομπήιος, ο τελευταίος γιος του Πομπήιου). Ο Λέπιδος και ο Οκταβιανός διεκδίκησαν τη Σικελία. Αδυνατώντας να επιτευχθεί συμφωνία, ετοιμαζόταν μάχη. Ωστόσο, λίγο πριν ξεσπάσει η μάχη, ο Οκταβιανός έπεισε τα στρατεύματα του Λέπιδου να ενωθούν μαζί του. Ο Λέπιδους εξορίζεται στη βίλα του στο όρος Κίρκη στην Ιταλία όπου θα περάσει τα τελευταία 23 χρόνια της ζωής του υπό υψηλή επιτήρηση.
Το -35, ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα οδηγούν μια νέα αποστολή στους Πάρθους . Αυτή η αποστολή πραγματοποιείται με μια ευνοϊκότερη μετεωρολογία για τα ρωμαϊκά και αιγυπτιακά στρατεύματα. Έτσι, ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα ανακτούν τη Συρία από τους Πάρθους και αποκτούν την πίστη της Αρμενίας και της Μήδειας.
Για να γιορτάσει αυτή τη νίκη, ο Mark Antony οργάνωσε έναν θρίαμβο στους δρόμους της Αλεξάνδρειας. Καθώς οι ρωμαϊκοί θρίαμβοι λαμβάνουν χώρα κανονικά στη Ρώμη, ο Οκταβιανός είναι έξαλλος με την επιλογή αυτού του τόπου θριάμβου. Ακόμα χειρότερα για τον Οκταβιανό, ο Μάρκος Αντώνιος παντρεύεται την Κλεοπάτρα την ίδια χρονιά (ενώ είναι ακόμη παντρεμένος με την αδερφή του Οκταβιανού, την Οκταβία).
Το -32, οργανώνεται από τον Οκταβιανό στη Ρώμη μια τεράστια δημόσια υποτίμηση του Μάρκου Αντώνιου . Πράγματι, ο Οκταβιανός εξακολουθεί να φοβάται τον Mark Antony, ο οποίος εξακολουθεί να είναι πολύ δημοφιλής στη Γερουσία. Αυτή η εκστρατεία εξευτελισμού στοχεύει ιδιαίτερα την Κλεοπάτρα. Η τελευταία απεικονίζεται ως «ξένη βασίλισσα που υποδουλώνει τον Μάρκο Αντώνιο, έναν σπουδαίο άνδρα που έγινε σκλάβος των διεφθαρμένων και μη ρωμαϊκών ηθών».
Σε αυτό το σημείο, μια σύγκρουση μεταξύ του Mark Antony και του Octavian φαίνεται αναπόφευκτη. Ο Οκταβιανός καθώς και ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα σηκώνουν στρατούς.
Γ) Η μάχη του Ακτίου
Στις 2 Σεπτεμβρίου 31 π.Χ., ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα πολέμησαν τόσο ναυτική όσο και χερσαία μάχη εναντίον του Οκταβιανού στην Ελλάδα , στο Άκτιο .
Ο Μάρκος Αντώνιος και η Κλεοπάτρα κατείχαν 300 ρωμαϊκά και 200 αιγυπτιακά πλοία . Έχουν επίσης ένα μεγάλο πλεονέκτημα: την παρουσία του ναύαρχου Αγρίππα, ειδικού στη ναυμαχία.
Ο Οκταβιανός έχει μόνο 400 ρωμαϊκά πλοία .
Στην ξηρά , ο Μάρκος Αντώνιος και ο Οκταβιανός είχαν 120.000 πεζούς και 12.000 ιππείς ο καθένας . Ο Οκταβιανός είναι επομένως ελαφρώς κατώτερος από τον μικρότερο στόλο του.
Η μάχη αρχίζει πρώτα στη θάλασσα. Στην αρχή, η Κλεοπάτρα και ο Μάρκος Αντώνιος παίρνουν το πάνω χέρι χάρη στις στρατηγικές επίθεσης και άμυνας που φαντάστηκε ο ναύαρχος Αγρίππας. Δυστυχώς για τον Μάρκο Αντώνιο, η Κλεοπάτρα πιστεύει (λανθασμένα) ότι η μάχη έχει χαθεί. Έτσι, κατέφυγε με τα αιγυπτιακά πλοία της στην Αίγυπτο.
Εξαιρετικά ταραγμένος από τη φυγή του εραστή του σε μια μάχη που νόμιζε ότι είχε κερδηθεί, ο Mark Antony εγκαταλείπει τη μάχη για να επιστρέψει στην Αίγυπτο με τη σειρά του . Αυτή η διπλή πτήση αφήνει τα πληρώματα των πλοίων του Mark Antony εντελώς χωρίς κίνητρα. Ο Οκταβιανός καταστρέφει σχεδόν όλα τα πλοία του Mark Antony. Είναι λοιπόν αυτός που κερδίζει τη μάχη στη θάλασσα.
Στην ξηρά, τα στρατεύματα του Mark Antony αισθάνονται εγκαταλελειμμένα και προδομένα. Οι αξιωματικοί στη στεριά συμφωνούν γρήγορα να ενωθούν με τον Οκταβιανό όταν οι απεσταλμένοι του έρθουν να τους βρουν.
Επάνω: «Μάχη του Ακτίου» ζωγραφισμένη το 1672 από τον Λορέντζο Α. Κάστρο. Σε αυτόν τον πίνακα διακρίνουμε:
- Στο ψηλό κέντρο? Η ναυαρχίδα του Οκταβιανού, μεγαλύτερη από όλες τις άλλες.
- Στο κάτω κέντρο? ένα αιγυπτιακό πλοίο (αναγνωρίζεται από την κεφαλή του που αντιπροσωπεύει τον αιγυπτιακό θεό Ώρο με κεφάλι γεράκι). Αυτό το πλοίο βυθίζεται περικυκλωμένο από πνιγμένους στρατιώτες. Αντιπροσωπεύει την ήττα του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας.
- Κάτω αριστερά; Η Κλεοπάτρα φεύγει από τη μάχη του Ακτίου με ένα μικρό πλοίο.
4) Ο θάνατος της Κλεοπάτρας
Μετά την ήττα του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας στη μάχη του Ακτίου, το ζευγάρι επέστρεψε χωριστά στην Αίγυπτο.
Την 1η Αυγούστου -30 έφτασε στην Αλεξάνδρεια ο Μάρκος Αντώνιος.
Στην πόλη, μια φήμη αναγγέλλει ότι η Κλεοπάτρα θα είχε αυτοκτονήσει (φήμες που θα αποδειχθούν ψευδείς). Θεωρώντας τη φήμη αληθινή, ο Mark Antony ένιωσε προδομένος από όλους και αυτοκτόνησε σε ηλικία 53 ετών πετώντας τον εαυτό του στο σπαθί του.
Φτάνοντας στην Αλεξάνδρεια πριν από τον Μάρκο Αντώνιο, η Κλεοπάτρα μαθαίνει γρήγορα τα νέα της αυτοκτονίας του εραστή της. Ωστόσο, πριν προλάβει να σκεφτεί να αυτοκτονήσει, τέθηκε υπό στενή παρακολούθηση από τους πρώην συμμάχους της στην Αλεξάνδρεια καθώς ετοιμάζονταν να ενταχθούν στο στρατόπεδο του Οκταβιανού.
Ωστόσο, στις 12 Αυγούστου 30 π.Χ., παρά την επιτήρηση που έχει στηθεί γύρω της, η Κλεοπάτρα καταφέρνει ακόμα να της φέρουν δύο δηλητηριώδεις κόμπρες. Για να το κάνει, ζητά από τους δύο πιο πιστούς υπηρέτες της, τον Ήρα και τον Charmion, να κρύψουν τα φίδια σε ένα καλάθι με φρούτα. Οι τρεις τους κλείνονται στο δωμάτιο της Κλεοπάτρας και αφήνονται να τους δαγκώσουν οι κόμπρες .
«Ο θάνατος της Κλεοπάτρας» (1874) του Jean André Rixens
Όταν οι πράκτορες του Οκταβιανού έρχονται να βρουν την Κλεοπάτρα στο δωμάτιό της, ανακαλύπτουν μόνο την αδρανή της.
Επειδή ο Οκταβιανός είχε αποφασίσει να προσαρτήσει την Αίγυπτο (η οποία στη συνέχεια απέτυχε να διεκδικήσει την ανεξαρτησία της), η Κλεοπάτρα θεωρείται πλέον η τελευταία από τους Φαραώ της Αιγύπτου.
5) Ο κόσμος μετά την Κλεοπάτρα
Ο Οκταβιανός είναι ο θετός γιος του Καίσαρα (υιοθετείται από τον Καίσαρα στη διαθήκη του). Έχοντας χρησιμοποιήσει αυτή τη διάκριση για να βγει μπροστά στην πολιτική σκηνή (που τον βοήθησε πολύ), γνωρίζει ότι υπάρχει κίνδυνος να αφήσει ζωντανούς τους γιους της Κλεοπάτρας. Πράγματι, η ιδιότητά τους ως «γιοι επιφανών πατέρων» θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στη Ρώμη στο μέλλον.
Έτσι, ο Οκταβιανός ακολουθεί τη συμβουλή του δασκάλου του Άρειου Διδύμη δηλώνοντας ότι «δύο Καίσαρες είναι ένας πάρα πολλοί». Εκτελεί έτσι τον Καισαρίωνα (τον πρώτο γιο της Κλεοπάτρας και του Καίσαρα) και τον Μάρκο Αντώνιο τον Μικρό ( πρώτο γιο της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου). Κατηγορούμενος ότι είναι πολύ σκληρός με τους εχθρούς του, ο Οκταβιανός θα αφήσει ζωντανούς τους άλλους γιους και τις κόρες της Κλεοπάτρας.
Η Αίγυπτος βρίσκεται πλέον υπό τον αποκλειστικό έλεγχο της Ρώμης . Συνεπώς, οι εισαγωγές εμπορευμάτων σιταριού είναι εγγυημένες για τον ρωμαϊκό λαό. Έτσι, κατά την επιστροφή του, ο Οκταβιανός τιμάται ως ήρωας για τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου.
Ο Οκταβιανός χρησιμοποιεί αυτή τη δημοτικότητα για να διατηρήσει τις εξουσίες που του παραχωρήθηκαν από τη Γερουσία στον αγώνα του εναντίον του Μάρκου Αντώνιου (κυρίως ο τίτλος του «ιμπεράτορα»). Ωστόσο, ο Οκταβιανός φροντίζει να δείξει στον λαό ότι είναι προστάτης και υποστηρικτής της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας.
Ο Οκταβιανός δεν θέλει να γίνει τύραννος. Ωστόσο, γνωρίζει ότι μια χαλάρωση της εξουσίας του στη Ρώμη θα οδηγούσε και πάλι σε πολιτικά παιχνίδια που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν νέο εμφύλιο πόλεμο με δραματικές συνέπειες.
Για το σκοπό αυτό, δίνει τη δυνατότητα στον λαό να εκλέξει τους δικαστές που ψηφίζουν τους νόμους. Ωστόσο, αυτή η «δημοκρατία» είναι μόνο μια πρόσοψη (γιατί ο Οκταβιανός έχει αναλάβει πλήρως τον έλεγχο της Γερουσίας). Πράγματι, οι εξουσίες του ως αυτοκράτορα του επιτρέπουν να καλεί γερουσιαστές και να επιλέγει αν θα τους απολύσει ή όχι.
Το -27, ο Οκταβιανός ονομάζεται «Αύγουστος» από τη Σύγκλητο (προέρχεται από τη λέξη «augur» και σημαίνει «ερμηνεύοντας τη θέληση του θεού Δία»). Ο νεοδιορισμένος Αύγουστος γίνεται επίσης «princeps» (που σημαίνει «πρίγκιπας της Γερουσίας»). Με την ενίσχυση των εξουσιών του Αυγούστου, μια νέα μορφή κρατικής διακυβέρνησης που βρίσκεται μεταξύ της Δημοκρατίας και της Αυτοκρατορίας εγκαθίσταται στη Ρώμη: το Πριγκιπάτο.
Ο Αύγουστος δημιουργεί μεγάλες στρατιωτικές, διοικητικές και αγροτικές μεταρρυθμίσεις . Για να κρατήσει την αγάπη του κόσμου, αλυσοδένει τα μεγάλα και ακριβά έργα στη Ρώμη. Φροντίζει επίσης να εδραιώσει τα ρωμαϊκά σύνορα, βάζει τέλος στις πολιτικές στρατιωτικών κατακτήσεων της Ρώμης για να επικεντρωθεί στην άμυνα του νεαρού Ρωμαϊκού Πριγκιπάτου.
Το -19, με το θάνατο του Αυγούστου , καθώς δεν έχει άμεσο διάδοχο, είναι ο γαμπρός του, Τιβέριος, που τον διαδέχεται και θα γίνει ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας.
Μια βασίλισσα της Αιγύπτου
Τώρα ξέρετε τα πάντα για την ιστορία της Κλεοπάτρας. Πράγματι, είδαμε μαζί:
- Η ιστορία της νιότης της Κλεοπάτρας
- Η ιστορία της συνάντησης της Κλεοπάτρας με τον Ιούλιο Καίσαρα
- Η ιστορία της συνάντησης της Κλεοπάτρας με τον Μάρκο Αντώνιο
- Η ιστορία του θανάτου της Κλεοπάτρας , ακολουθούμενη από την ανάληψη του Οκταβιανού, ο οποίος έγινε "Αύγουστος"
Έχοντας φτάσει εδώ, τώρα που ξέρετε την ιστορία που κλείνει την περίοδο της «αρχαίας Αιγύπτου», ίσως θέλετε μια διαχρονική ανάμνηση της! Από αυτή την άποψη, θα βρείτε στον ιστότοπό μας δαχτυλίδια και δαχτυλίδια σφραγίδων στα χρώματα της αρχαίας Αιγύπτου.
Για να τα ανακαλύψετε, απλά κάντε κλικ στην παρακάτω εικόνα!
