Chcesz poznać historię rozległego podboju Aleksandra Wielkiego? Aby dowiedzieć się, jak syn króla Macedonii Filipa II zdołał zatriumfować nad ogromnym imperium perskim Dariusza III?

Przygotowaliśmy dla Państwa artykuł przedstawiający podróż Aleksandra od pierwszych bitew w Grecji aż do śmierci po podboju Indii.

Aleksander III lub Aleksander Wielki to król Macedonii, syn Filipa II Macedońskiego. Po tym jak jego ojciec podbił całą Grecję, Aleksander zaatakuje i pokona Persję cesarza Dariusza III. Po jego śmierci, w -332, Aleksander panuje nad Grecją, Egiptem, Syrią, Persją i Indiami (oprócz Macedonii), skąd otrzymał tytuł „Wielkiego”.

W tym artykule odkryjesz:

• Początki Aleksandra Wielkiego
• Przejęcie władzy przez Aleksandra w Macedonii
• Podboje Aleksandra Wielkiego
• Koniec podbojów Aleksandra Wielkiego

Po tym artykule dowiesz się wszystkiego o życiu króla z najlepszą proporcją podbojów na rok panowania (jeśli trzymać się ogromnego terytorium zdobytego w ciągu zaledwie 12 lat podboju poza Grecją, od -336 do -324!) .

Zacznijmy bez dalszej zwłoki!

1) Początki Aleksandra Wielkiego

A) Historia Macedonii

Aleksander Wielki (lub Aleksander III) urodził się 21 lipca 356 roku p.n.e. w Pelli, stolicy królestwa Macedonii.

Jego ojcem jest król Macedonii Filip II z dynastii Argeadów (rodzina panująca w Macedonii od -700 r.). Jego matką jest Olimpia, trzecia żona Filipa II i księżniczka Epiru (królestwo niedaleko Macedonii).

Od najmłodszych lat daje się Aleksandrowi zrozumieć, że różni się od innych:

- Jego ojciec, Filip II, twierdzi, że pochodzi od Temenusa z Argos (założyciel dynastii Argeadów uważany za potomka Heraklesa, półboga syna Zeusa).

- Jego matka, Olimpia , twierdzi, że jest potomkiem półboga Achillesa , jednego z wielkich bohaterów wojny trojańskiej z Iliady poety Homera.

- Jego matka twierdzi, że w noc poczęcia Aleksandra sam bóg piorunów Zeus odwiedził ją w postaci błyskawicy . Zatem według Olimpii to Zeus, a nie Filip II, ojcem Aleksandra, czyni Aleksandra półbogiem.

- Według niektórych pisarzy greckich (zwłaszcza Plutarcha) Aleksander urodził się tego samego dnia, co zbrodnicze zniszczenie „Świątyni Artemidy” w Efezie . Rzeczywiście, grecki Herostratus podpalił świątynię 21 lipca 356 roku p.n.e., aby historia o nim pamiętała. Aleksander byłby zatem „reinkarnacją jednego z siedmiu cudów starożytnego świata”, jakim była Świątynia Artemidy.

Aleksander Wielki od dzieciństwa uważa się za syna Zeusa. Trudno mu więc nie chcieć przewyższyć swego śmiertelnego ojca Filipa II, wyruszając na podbój wszystkich znanych terenów starożytności.

W czasach Filipa II Grecy traktowali Macedonię z pogardą . Rzeczywiście, Grecy uważają wszystkich ludzi niemówiących po grecku za barbarzyńców. Jednak Macedończycy mówią starym macedońskim, który jest dialektem greckim (ale który nie jest uważany za „czystą grekę”). Dlatego miasta-państwa Ateny, Teby, Sparta i Fokida uważają Macedończyków za „ półbarbarzyńców ”.

Filip II marzy o zjednoczeniu Grecji. Aby osiągnąć swoje cele, początkowo zmodernizuje armię macedońską, aby wygrać kilka bitew z Grekami, w szczególności:

- Bitwa pod Termopilami w -352 przeciwko Ateńczykom (bitwa ta ma miejsce długo po drugiej "Bitwie pod Termopilami", w której stoczono walkę spartańskiego króla Leonidasa z perskim cesarzem Kserksesem 1. w -480).

- Bitwa pod Cheroneą w roku -338 przeciwko koalicji łączącej Ateńczyków i Tebańczyków.

Po tych dwóch sukcesach Filip II zyskuje szacunek Greków i może połączyć greckie państwa-miasta w ramach Ligi Korynckiej. Liga ta, kierowana przez Filipa II i skupiająca wszystkie greckie miasta, ma ambicje bronić Grecji przed imperium perskim.

Grecja w czasach Filipa II (336 p.n.e.)

B) Filip II Macedoński

Na prośbę Olimpii Aleksander od 7 roku życia przechodzi ciężkie treningi. Jego pierwszy nauczyciel, Leonidas z Epiru, zapoznaje go z ćwiczeniami fizycznymi i sztukami walki, literaturą, muzyką. Jeśli jesteś fanem muzyki starożytnej, może zainteresują Cię a Kalimba i bardziej ogólne tematy, takie jak polityka i ekonomia.

W wieku od 14 do 16 lat Aleksander postępował zgodnie z naukami greckiego filozofa Arystotelesa. Arystoteles udoskonalił edukację Aleksandra w oparciu o nauki i wartości Iliady Homera . Na podstawie tej wojennej historii Aleksander tworzy wizję tego, jak powinno wyglądać jego panowanie: widzi siebie na czele solidnie zjednoczonej Grecji, wyruszającej na podbój sąsiednich ziem.

Achilles ciągnący szczątki księcia trojańskiego Hektora podczas oblężenia Troi w Iliadzie . Historia życia Achillesa będzie wielką inspiracją dla Aleksandra.

Arystoteles przekazuje także Aleksandrowi swoje wrogie uczucia wobec Persów , w szczególności wobec ich cesarza (Artakserksesa III), który w 341 rpne zabił Hermiasa z Atarneusa (jednego z przyjaciół Arystotelesa).

Aleksander podąża za naukami Arystotelesa w towarzystwie swoich przyszłych głównych generałów . Rzeczywiście, zgodnie z tradycją wspólnego wychowywania synów wysokiej szlachty, Aleksander spotyka Hefajstiona (swojego przyszłego najlepszego przyjaciela), Ptolemeusza, Eumenesa, Kalistenesa, Perdiccasa, Filotasa i Seleukosa.

Według jego legendy, właśnie w tym czasie Aleksander spotyka swojego konia bojowego, Bucefala . Bucefał byłby wówczas niezłomnym koniem, którego Aleksandrowi udało się zapanować, postępując zgodnie z mądrymi naukami Arystotelesa. Widząc, że Bucefał boi się własnego cienia, Aleksander przenosi konia do schronienia Słońca, aby zwierzę mogło się uspokoić i mógł na nim jeździć.

2) Przejęcie władzy przez Aleksandra

A) Pierwsze bitwy Aleksandra Wielkiego

W bitwie pod Cheroneą w -338 r. Filip II powierza Aleksandrowi dowództwo nad lewym skrzydłem swojej kawalerii. Podczas tej bitwy Aleksander zasłynie, szarżując i masakrując całą elitarną jednostkę tebańską zwaną „świętym batalionem” .

W -336 Filip II postanawia poślubić Macedońską kobietę, aby umocnić swoją popularność wśród swego ludu. Olimpia, matka Aleksandra pochodzenia pozamacedońskiego, daje temu ostatniemu do zrozumienia, że ​​jeśli Filip II będzie miał syna z Macedończykiem, to ten syn będzie jego nowym spadkobiercą. Dlatego Aleksander sprzeciwia się temu związkowi i gwałtownie kłóci się z ojcem .

Olympias boi się, że Filip II zamorduje jej syna. Na szczęście Aleksander i Filip II pojednali się, gdy Aleksander ratuje życie Filipowi w chwili ataku najeźdźców pochodzących z Persji.

B) Śmierć Filipa II

Latem 336 roku Filip II zostaje zamordowany podczas ślubu swojej córki Kleopatry Macedońskiej. Morderca Filipa II, młody szlachcic Pauzaniasz z Orestis, zabija go, aby pomścić jego bierność wobec niesprawiedliwości. Rzeczywiście Pauzaniasz z Orestis doświadczył niesprawiedliwości na rzecz jednego z generałów Filipa II, z którego wyśmiewał i który zgwałcił go, aby go ukarać.

Dziś większość historyków jest zgodna co do tego, że Aleksander nie poparł tego zamachu .

Bardziej prawdopodobne jest, że Pauzaniasz z Orestis został wysłany przez Olimpię (chcąc zemścić się na mężu, który go odrzucił) lub przez Dariusza III (nowego cesarza perskiego, który chciałby się ostrzec przed wrogiem zdolnym zjednoczyć wszystkich Greków).

C) Aleksander Wielki w Grecji

Wraz ze śmiercią ojca Aleksander zostaje królem Macedonii. Musi jednak stawić czoła starym greckim sojusznikom swojego ojca, którzy zbuntowali się przeciwko niemu .

W -335 Aleksander przeprowadza wielką operację przeciwko zbuntowanym miastom greckim. Na brzegu Dunaju miażdży armię trackich rebeliantów. Powracając do Macedonii, nad jeziorem Prespa, pokonuje separatystów iliryjskich i dardańskich.

Jeszcze w -335 r., chcąc dać przykład, Aleksander całkowicie zrównał z ziemią Teby i wcielił w niewolę wszystkich ocalałych (tj. 30 000 niewolników). W obliczu tego dowodu siły żadne greckie miasto nie odważy się już kwestionować władzy Aleksandra nad całą Grecją zjednoczoną przez Filipa II .

3) Podboje Aleksandra

A) Wojna z Persami

Na początku roku -334 Aleksander dowodzi całą armią Grecji i Macedonii. Postanawia realizować marzenie ojca: zaatakować i podbić perskie terytorium cesarza Dariusza III .

Imperium perskie jest ogromne . Rozciąga się od Morza Śródziemnego po Indus (rzeka na zachodnim krańcu obecnych Indii). Jednak imperium perskie Dariusza III nie jest już tak wielkim narodem zwycięzców, jakim było w czasach jego wielkich perskich podbojów, takich jak Kserkses I. Rzeczywiście, przez 150 lat, kiedy Dariusz III przystąpił do władzy, na terytorium perskie nie przybył żaden nowy podbój. do tronu perskiego.

Dariusz III jest bardzo bogaty i może zebrać ogromne armie, które byłyby znacznie większe niż wszystkie, które Aleksander byłby w stanie zgromadzić . Jednak imperium perskie jest tak duże, że posłaniec na koniu potrzebuje kilku tygodni, aby dostarczyć prośbę o posiłki, i kilku miesięcy, zanim piechota batalionu dotrze na pole bitwy.

Na szczeblu wojskowym perscy żołnierze i generałowie nie odgrywają roli w obliczu swoich macedońskich i greckich odpowiedników . Macedończycy i Grecy są przetrenowani i dobrze wyposażeni. Na ich czele stoją doświadczeni w sztuce wojennej generałowie (z charyzmatycznym Aleksandrem na czele). Ze swojej strony perscy generałowie stoczyli bardzo niewiele bitew i opierają się zwłaszcza na swojej teoretycznej wiedzy o wojnie.

Persowie szczególnie boją się macedońskich falangi tworzących „nieprzeniknione żelazne mury”. Każda falanga składa się z 16 rzędów wojowników (zwanych falangitami) silnie chronionych zbroją i tarczami. Włócznie żołnierzy falangi wahają się od 5 do 7 metrów, w zależności od ich pozycji w falangi. Ściana szczytów, którą tworzą, sprawia, że ​​falanga jest nie do zdobycia od frontu.

B) Podbój Persji

W -334, postrzegając siebie jako Achillesa Macedonii, Aleksander jest gotowy rozpocząć opowieść o własnej Iliadzie. Z armią liczącą 35 000 żołnierzy i generałami Ptolemeuszem, Seleukosem i Antygonem Aleksander rozpoczyna inwazję na Persję, przekraczając Kanał Hellespont (dziś nazywaną Cieśniną Dardanele).

W pobliżu starożytnego miasta Troja, gdzie walczył Achilles i jego kuzyn Patroklos , Aleksander stawia czoła armii liczącej 40 000 Persów . Chociaż Persowie są liczniejsi, zostają zmasakrowani. Aleksander i jego generałowie atakują brutalnie, nie opracowując wyszukanych i złożonych strategii, jakich oczekiwali perscy generałowie. Mit o tej pierwszej bitwie na terytorium perskim mówi, że Aleksander stracił pod Granicus tylko 110 ludzi.

Pomimo przewagi Aleksandra na lądzie obawiał się konfliktu morskiego. W ten sposób wycofuje swoje statki i postanawia ruszyć w kierunku Fenicji , gdzie znajdują się perskie bazy morskie, aby pozbawić Persów wsparcia ich statków.

Mapa podbojów Aleksandra Wielkiego

C) Bitwa pod Issos

Aby dotrzeć do Fenicji, Aleksander musi udać się wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego. Będzie to tam jego pierwsza konfrontacja z Dariuszem III w bitwie pod Issos.

W Issus siły Aleksandra są znacznie mniej liczne niż Dariusza III. Aleksander ma 35 000 piechoty przeciwko 100 000 dla Dariusza III. W ten sam sposób Aleksander ma tylko 5850 jeźdźców w porównaniu z 11 000 dla Dariusza III.

Aleksander wie, że przy zastosowaniu normalnej strategii będzie miał duże trudności z wygraniem bitwy pod Issos. W ten sposób decyduje się bezpośrednio zaatakować Dariusza III swoją kawalerią, aby przestraszyć armię perską i szybko zabijając jej przywódcę . W ten sposób, podczas gdy jego piechota stawia opór ogromnej armii perskiej, Aleksander odpycha lewe skrzydło perskie, po czym cofa się na Dariusza III ustawionego na jego rydwanie bojowym w centrum swoich żołnierzy.

Chociaż bliska straż Dariusza III (słynni perscy „nieśmiertelni”) bohatersko stawia opór jeźdźcom Aleksandra, siłom Aleksandra udaje się zabić konie z rydwanu Dariusza III.

Kiedy Dariusz III zmienia rydwan wojenny, wpada w panikę na myśl o zbliżaniu się Aleksandra i wraz ze swoją kawalerią opuszcza pole bitwy . Ta panika ogarnia całe wojska perskie, które z kolei uciekają. Aleksander wykorzystuje to do bezlitosnej masakry zdezorganizowanych perskich uciekających mężczyzn.

Pod koniec bitwy Issosa, podczas gdy Persów było 2,5 razy więcej, po ich stronie należy ubolewać 20 000 zgonów w porównaniu z 7 000 po stronie greckiej i macedońskiej .

„Mozaika Aleksandra” z II wieku p.n.e., przedstawiająca bitwę z Issosa. Mozaikę tę odnaleziono w 1831 roku w ruinach Pompejów. Obecnie jest eksponowany w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.

Aleksander i jego koń Bucefał w „Mozaice Aleksandra”

Dariusz III na swoim rydwanie wojennym w „Mozaice Aleksandra”

Kiedy żołnierze Aleksandra plądrują obóz świeżo opuszczony przez Dariusza III, chwytają matkę i żony Dariusza . Aleksander zdecyduje się dobrze ich traktować i chronić przed swoimi ludźmi.

Aleksander użyje ich jednak jako środka nacisku na Dariusza III, który nie będzie w stanie kontratakować z obawy, że w odwecie zobaczy swoją matkę i żony stracone przez Aleksandra.

D) Faraon Aleksander Wielki

Dzięki tym cennym zakładnikom Aleksander ma wolne ręce i może kontynuować swoje podboje. Jednak wiedząc, że Dariuszowi III pozostało jeszcze wielu żołnierzy, Aleksander zamiast tego zdecydował się zająć Egipt, aby zwiększyć swoje zasoby militarne i finansowe.

Jednak w drodze do Egiptu napotyka opór ze strony portowego miasta Tyr , które nie chce otworzyć swoich drzwi Aleksandrowi . Aleksander bezskutecznie oblegał miasto przez 8 miesięcy. Wydaje się, że mury i garnizon strzegący miasta nie mogą ustąpić.

Niemniej jednak wspólny atak lądowy i morski pokonuje obronę miasta . Ginie 8 000 tyryjskich obrońców. Po zdobyciu Tyru, aby pokazać, ile kosztuje przeciwstawienie się mu, Aleksander jest bezwzględny: ukrzyżowano 2000 młodych tyryjskich mężczyzn. Wszyscy, którzy przeżyli oblężenie (30 000 mężczyzn, kobiet i dzieci), zostali zniewoleni.

Zwycięstwem w Tyrze, które pokazało jego przewagę militarną, wszystkie miasta, które Aleksander spotkał później, otworzyły przed nim swoje drzwi bez dyskusji. Decyzja o zniewoleniu i ukrzyżowaniu części pokonanej ludności Tyru jest z pewnością największym aktem okrucieństwa, jakiego dopuścił się Aleksander Wielki.

Po przybyciu do Egiptu Aleksander zostaje powitany jako wyzwoliciel. Dziękuje się mu za wyzwolenie Egiptu spod jarzma Persji, które gnębiło go przez 200 lat. W Memfis Aleksander zostaje ogłoszony faraonem.

W oazie Siwa Aleksander spotyka wyrocznię grecko-egipskiego boga Zeusa-Ammona (boga reprezentującego zarówno egipskiego boga Amona-Ra, jak i greckiego boga Zeusa). Wyrocznia mówi Aleksandrowi, że jego ojcem nie jest Filip II , ale bóg Zeus-Ammon .

Po tym odkryciu wiele osób zaczyna myśleć, że zwycięstwa Aleksandra wynikają z faktu, że jest on bogiem (w co także sam Aleksander wierzy). To objawienie utwierdza Aleksandra w przekonaniu, że jego przeznaczeniem jest rządzić całym światem.

E) Bitwa pod Gaugamelą

Po spędzeniu 3 lat w Egipcie, w 331 rpne Aleksander skonsolidował swoją armię i postanowił wykończyć Dariusza III, kierując się na stolicę Persji: Persepolis.

Jednak Dariusz III czeka na armię Aleksandra na równinie Gaugamela (położonej na terenie dzisiejszego Iraku). Dariusz ma armię liczącą 300 000 ludzi. Jego armia jest tak duża, że ​​rozciąga się na ponad 5 kilometrów szerokości.

Aleksander, mając zaledwie 50 000 ludzi, musi być przebiegły. W tym celu prowadzi swoją kawalerię w taki sposób, aby ominąć armię perską i zaatakować ją od tyłu. Generałowie Dariusza III reagują, wysyłając swoje wojska w pogoń za Aleksandrem i jego jeźdźcami. Jednak manewr Aleksandra jest zwodem: odwraca swoją kawalerię, która atakuje czołowo wszystkimi pozostałymi siłami.

Armia perska jest wówczas źle przygotowana do frontalnego ataku: Dariusz III jest odsłonięty i ma tylko bliską straż, która chroni go przed Aleksandrem . Jak w Bitwie Issosa, Dariusz III musi uciekać, aby uciec przed jeźdźcami Aleksandra. I jak w Bitwie Issosa armia Dariusza III ucieka, zdemotywowana opuszczeniem pola bitwy przez jego władcę.

Charles Le Brun, „Bitwa pod Arbelą”, 1669 (bitwa pod Arbelą to inna nazwa nadana bitwie Gaugameli w odniesieniu do najbliższego pola bitwy miasta na równinie Gaugameli: Arbela).

Po bitwie Gaugameli armia perska jest całkowicie rozproszona . Wielkie metropolie perskie nie próbowały walczyć z Aleksandrem i przyjęły go bezwarunkowo. Aleksander i jego ludzie triumfują kolejno w miastach Babilon i Suza.

Jednak Persepolis, stolica dynastii Achemenidów (dynastia Dariusza III), zna los mniej godny pozazdroszczenia niż Babilon i Suza.

Rzeczywiście, w -331 Aleksander podpalił miasto . Akt ten można postrzegać jako sposób na zjednoczenie Greków i Macedończyków, pokazując, że Aleksander pomścił całą Grecję, ofiarę najazdów perskich, których kulminacyjnym punktem był pożar Aten dokonany przez Kserksesa I w -480 r.

Po zakończeniu pożaru Persepolis Aleksander ściga Dariusza III w górach obecnego Afganistanu, aby zapewnić całkowite zwycięstwo w tym ostatnim . Jednak Dariusz III zostaje zabity przez swoich generałów, którzy chcą przywłaszczyć sobie łaski Aleksandra. Według plotek, które rozeszły się po generałach Aleksandra, Aleksander znalazł umierającego Dariusza III i poprosił go, aby go pomścił (co Aleksander uczynił, zabijając oficerów odpowiedzialnych za zabójstwo Dariusza III ).

4) Koniec podbojów Aleksandra

A) Podbój Azji

W -327 Aleksander położył kres oporowi ostatnich lojalistów Dariusza III . W ten sposób Aleksander ma pod swoją kontrolą Macedonię, Grecję, Syrię, Egipt i Persję. Postanawia kontynuować swój podbój, atakując serce Azji: Indie króla Porusa.

W lipcu 326 roku Porus próbuje zatrzymać postęp wojsk Aleksandra w czasie bitwy nad Hydaspes (rzeka Hydaspes to rzeka u podnóża Everestu, zwana dziś rzeką Jhelum).

Podczas tej bitwy Aleksander i Porus będą mieli mniej więcej taką samą liczbę ludzi (34 000 piechoty i 5000 jeźdźców dla Aleksandra przeciwko 30 000 piechoty i 4000 jeźdźców dla Porusa). Jednak Porus ma przewagę wielkości nad Aleksandrem: towarzyszy mu 300 konnych słoni bojowych .

Podczas tej bitwy Aleksander wie, że jego kawaleria nie przyda się w walce ze słoniami (ponieważ konie będą zbyt przestraszone, aby szarżować na tak duże zwierzęta). W ten sposób Aleksander postanawia przeciwstawić słonie swoim macedońskim i greckim falangom wyposażonym w łopaty i łuki. Falangistom udaje się rozgromić słonie, ale ponoszą ogromne straty.

Powyżej: średniowieczne przedstawienie bitwy nad Hydaspe.

Słonie pokonane, król Porus, ranny w walce, poddaje się Aleksandrowi . Aleksander nadal chce kontynuować swój podbój w kierunku wschodnim. Jednak tym razem jego macedońscy i greccy żołnierze, wyczerpani wyprawą podboju rozpoczętą w -334 (czyli 8 lat wcześniej), odmawiają pójścia za nim i grożą buntem. Aleksander jest zmuszony ich wysłuchać. Wznawia drogę powrotną.

Po przebyciu pustyni Gedrosia (w obecnym Iranie) Aleksander przybywa w -324 do Babilonu, swojej nowej stolicy. Rok później Aleksander umiera (według większości historyków prawdopodobnie z powodu alkoholizmu).

B) Śmierć Aleksandra Wielkiego

W ciągu zaledwie 12 lat (od -336 do -324) Aleksander zbudował sobie ogromne imperium rozciągające się od Macedonii po Indie. Wraz z jego śmiercią (w wieku 32 lat), 11 czerwca roku -323, jego spadkobiercy nie są na tyle dorośli, aby kontrolować jego imperium i szybko zostają zamordowani .

Główni generałowie Aleksandra walczą między sobą o zachowanie terytorium, którego każdy z nich był mianowany namiestnikiem. Od 322 do 281 roku toczą się wojny zwane „Wojnami Diadochów” (lub „Wojnami Następców Aleksandra”). Wojny te doprowadziły do ​​rozpadu imperium Aleksandra w rękach kilku wielkich królów :

- Generał Kassander panuje w Macedonii i części Grecji (w „imperium Antygonidów”). To Kassander doprowadził do zamachu na prawowitego spadkobiercę Aleksandra Wielkiego, Aleksandra IV.

- Generał Ptolemeusz panuje nad Egiptem , którego zostaje faraonem. Ptolemeusz zakłada „dynastię Ptolemeuszy” (która będzie trwać aż do samobójstwa jego potomkinki Kleopatry VII w -30).

- Generał Seleukos panuje w Persji Dariusza III . Założył „dynastię Seleucydów” (która będzie panować w Persji do -64).

Aleksander Wielki

Ten artykuł jest już gotowy, życie Aleksandra nie ma już dla Ciebie tajemnic! Aleksander zajmował ważne miejsce w podręcznikach historii wszystkich epok, gdyż jego błyskawiczny podbój ważnej części świata w bardzo krótkim czasie to fascynująca historia.

Być może, kiedy tu przyjedziesz, będziesz chciał mieć pamiątkę z wielkich wypraw Aleksandra Wielkiego?

W takim razie chętnie pomożemy Ci odkryć naszą kolekcję pierścionków i sygnetów z Egiptu, gdzie Aleksander był p haraoh . Odkryj naszą egipską biżuterię, po prostu klikając na obrazek poniżej.